Letnie niedziele - Duma i uprzedzenie

Z pewnością zdanie otwierające tę powieść jest jej kwintesencją, gdyż o cóż innego rozchodzi się wszystkim pannom Bennet, Brown, etc., jak nie o korzystne zamążpójście? Tak jest dziś, choć dziś panny wyemancypowane i (nie wszystkie) rzucają się na pierwszego lepszego, który zastuka do ich drzwi, no ale w XVIII wieku kobiety takiego wyboru nie miały. Najpierw liczyło się, czy majętny, potem ewentualnie czy da się na nim zawiesić oko, a co do charakteru, to nikt nie silił się na jego poznanie, bo: 

Szczęście w małżeństwie jest całkowicie kwestią przypadku. Wzajemna znajomość usposobień, czy też ich podobieństwo przed ślubem, bynajmniej nie przysporzy im szczęścia. Zawsze jeszcze wystarczająco zmienią się w przyszłości, by otrzymać swoją porcję utrapień. Lepiej więc wiedzieć jak najmniej o przywarach człowieka, z którym ma się spędzić życie. 

Zresztą, jak można było poznać charakter swojej przyszłej "drugiej połówki" skoro widywało się ją kilka razy przed ślubem, głównie na jakichś balach czy kolacjach, w obecności mnóstwa przyzwoitek. Nie dziwią zatem powyższe słowa. Szczerze mówiąc nie widzę nic romantycznego w takich zalotach i nie rozumiem zachwytów nad tą epoką, w której małżeństwo sprowadzone było przecież tylko do kontraktu. Sytuacja taka ma miejsce również w najsłynniejszej powieści Jane Austen, w której matka pięciu dorodnych córek robi wszystko, żeby tylko wypchnąć je z domu, nie zważając na to, czy wybranek jest dobrą partią, czy też utracjuszem-łowcą posagów, a może nudnym i zarozumiałym pastorem. Jane Austen nie zostawia suchej nitki na pani Bennet, piętnując jej głupotę i zauważając, że miłość pana Benneta do małżonki szybko mu przeszła, gdy zauważył jak puste jest to stworzenie... Tudzież nie najmądrzejsze są trzy młodsze siostry Lizzie, zatem trochę oleju w głowie ma tylko ona i jej starsza siostra, Jane. Wszystkie Bennetówny zaprzątnięte są tak, czy inaczej miłosnymi intrygami, z których przeważająca część rozgrywa się w ich wyobraźni. W Darcym widziałam ofiarę konwenansów społecznych, nakazujących zachowywać się wszystkim tak, a nie inaczej, przede wszystkim być grzecznym, ale także towarzyskim - jeśli zaś ktoś nie posiadał charakteru sprzyjającego formom obyczajowym, cenił sobie mądrość nad gadulstwo, szczerość nad prawienie pustych komplementów - mógł zyskać sobie łatkę gbura, zupełnie tak, jak przypina ją Darcy'emu Elizabeth, nie siląc się zupełnie na zrozumienie jego zachowania i kierując się uprzedzeniami. Darcy to typowy introwertyk - i jak widać już dawniej ludzie nie mieli zrozumienia dla takiego typu charakteru. Lizzie, taka mądra, a ocenia pochopnie po pierwszym spotkaniu, a potem równie pochopnie się zakochuje na podstawie nie wiadomo czego - tego chyba tylko, że dowiedziała się, że pan Darcy kocha się w niej. Widzę tu sytuację wypisz wymaluj jak w szekspirowskim Wiele hałasu o nic. Poza tym jednak nie widzę w Darcym nic specjalnie pociągającego, to postać dosyć blada i płaska. Za to kapitalny jest pan Bennet (po którym najwyraźniej Lizzie odziedziczyła cięty dowcip), tyle tylko, że mój szacunek do tego człowieka zmniejsza się przez fakt, że tkwi w małżeństwie z kobietą, którą gardzi.

Fakt, że Jane Austen pisze lekko, z humorem, a wiele jej spostrzeżeń odnoszących się natury związków damsko-męskich jest aktualnych do dziś. Co czyni jej powieść ponadczasową. Nie będę tego negować, ale to jakoś nie są moje klimaty, a poza tym o tej książce tyle już napisano i powiedziano, że naprawdę nie wiem, co mogłabym jeszcze dodać. Nie mam siły rozpisywać się o panu Darcym, który nie wzbudza we mnie żadnego entuzjazmu, ani też o Lizzie, która mnie irytowała swoją zarozumiałością. Dla mnie to jest opowieść o wyrachowaniu bardziej, a nie o miłości.

Metryczka:
Gatunek: romans

Główny bohater: Elizabeth Bennet

Miejsce akcji: Anglia

Czas akcji: XIX wiek
Ilość stron: 368
Moja ocena: -

Jane Austen, Duma i uprzedzenie, Wyd. Świat Książki, 2014