Dama w opałach

XIX wiek najwyraźniej dla niektórych niesie ze sobą bardzo romantyczne skojarzenia. Damy i dżentelmeni. Wspaniałe suknie. Powozy. Dostojne herbatki i wykwintne obiady. Zaloty polegające przeważnie na wiele mówiących spojrzeniach, westchnieniach i niezobowiązujących rozmówkach. Liściki, wiersze i świece. Ah, co to były za czasy! Wielbicielki klimatu obecnego w powieściach Jane Austen zapominają chyba jednak o tym, że były to również czasy, gdy kobieta była praktycznie ubezwłasnowolniona i zdana całkowicie na wolę mężczyzn. Spętana okowami konwenansów, mogła liczyć tylko na to, że znajdzie sobie odpowiedniego męża - w przeciwnym razie jej los mógł być marny. Która z nas, żyjących w epoce wolności obyczajowej, chciałaby oddać wywalczone z takim trudem prawa i przenieść się na powrót w epokę regencji?  Myślę, że jednak jakaś liczba kobiet, niezrażona konsekwencjami (lub może ich nieświadoma) by się poważyła. I właśnie na takim pomyśle oparła swoją powieść Karen Doornebos. Przenosiny w XIX wiek odbywają się tu nie za pomocą podróży w czasie, lecz... reality show. Bohaterka Damy w opałach, Chloe Parker jest Amerykanką, zakochaną w Jane Austen. Rozwiedziona i samotnie wychowująca dziecko, a w dodatku z firmą chylącą się ku upadkowi, marzy o jakimś zastrzyku gotówki i to skłania ją do zgłoszenia się do programu telewizyjnego, kręconego w realiach czasów regencji (czyli w 1812 roku). Jest przy tym nieświadoma tego, że nie jest to konkurs wiedzy o jej ulubionej pisarce, ale... program randkowy. Ona i kilka innych pań ma rywalizować o względy bogatego kawalera... Widziałam już tego typu programy i muszę przyznać, że żaden z reality show nie napawał mnie większym niesmakiem. Chloe początkowo jest przerażona, ale skuszona wizją wygranej, decyduje się jednak zostać. Rychło okazuje się, że producenci bardzo się postarali, by odtworzyć XIX-wieczne realia, poczynając zatem od odebrania uczestniczkom telefonów komórkowych i innych nowoczesnych gadżetów, przez brak toalet i łazienek, kosmetyki i lekarstwa oparte na XIX-wiecznych recepturach, a skończywszy na szeregowaniu pań zgodnie z ich "pozycją społeczną". Wszystkie kandydatki są bacznie obserwowane i oceniane przez poszukującego żony dziedzica. Gwałtowne wrzucenie Chloe w realia sprzed 200 lat oczywiście owocuje wieloma mniej lub bardziej zabawnymi sytuacjami, na czym też zasadza się fabuła książki. Mimo, że bohaterka jest przecież wielbicielką tych czasów, przekonuje się, że życie w nich niekoniecznie było takie romantyczne, jak jej się zdawało. To było do przewidzenia.

Pomysł na fabułę był ciekawy i dlatego też skusiłam się, by sięgnąć po tę książkę, nawet wiedząc, że nie jest to żadna wybitna literatura. Karen Doornebos bardzo daleko do Jane Austen. Braki w warsztacie autorki są ewidentne, książka napisana jest po prostu w mało zręczny sposób. Powtórzenia, gwałtowne zmiany wątków, niezdarne dialogi. Ale przede wszystkim uderza niewiarygodność przygód Chloe. Jakoś nie mogę sobie wyobrazić prawie 40-letniej kobiety - a tyle lat ma bohaterka - która chciałaby wziąć udział w takim szaleństwie i postępowała w taki sposób, jak to się dzieje w Damie w opałach. Chloe zachowuje się jak naiwne dziewczątko, lat 20-tu. Niczym Bridget Jones popełnia gafę za gafą i ciągle ładuje się w jakieś tarapaty: a to spada z konia, a to wpada do kałuży, moknie na deszczu (ah ta angielska pogoda), a to coś na siebie wylewa, tłucze, etc, etc.  Bez kolejnej niezręczności dzień byłby stracony - trochę było tego za dużo (a przy tym, co wyrabiała Chloe nie potrafiłam ogarnąć jak bohaterka funkcjonuje bez możliwości wzięcia prysznica); generalnie dzieje się tu za dużo i za szybko. Również podejście Chloe do spraw damsko-męskich jest naiwne i infantylne: nieomal natychmiast zadurza się nie tylko w dziedzicu, ale i w jego bracie (nie mogąc zdecydować się, który jej się bardziej podoba), a karty książki pełne są uwag na temat męskich wdzięków bohaterów, co przypominało mi nastoletnie westchnienia Belli w Zmierzchu. To przelało czarę goryczy i spowodowało, że powieść uznałam za mało strawne czytadło. Dlaczego autorka nie uczyniła swojej bohaterki młodszą? Ja rozumiem, czasy się zmieniły, dziś 40-tka, to nowa 30-tka, ale to nie znaczy, że również pod względem umysłowości i dojrzałości życiowej. Chloe musi rywalizować z dużo młodszymi od siebie kobietami, a wcale nie przewyższa ich mądrością. Rojenia, że w takiej sytuacji mężczyzna wybierze właśnie ją, są niedorzeczne.

Nie mogę tej książki z czystym sumieniem polecać, no chyba że ktoś szuka naprawdę niezobowiązującej i odmóżdżającej rozrywki dla zabicia czasu. Powieść ta nie ma w sobie nic z subtelności powieści Jane Austen czy Edith Wharton, stawiających na wyrafinowane konwersacje, a nie na szybką akcję i gagi rodem z Jasia Fasoli. Dama w opałach niewątpliwie dowodzi jednego: że romantyzm to szkodliwa idea, zarówno dla czytelników, jak i pisarzy/pisarek.

Metryczka:
Gatunek: romans

Główny bohater: Chloe Parker 

Miejsce akcji: Wielka Brytania

Czas akcji: współcześnie  

Cytat: -

Moja ocena: 2/6


Karen Doornebos, Dama w opałach, Wyd. Znak Literanova, 2012 

Książka przeczytana w ramach wyzwania  Grunt to okładka i Czytam opasłe tomiska (456 str.)