Po co publikować negatywne recenzje?

Od jakiegoś czasu dręczy mnie pewna wątpliwość. Moje opinie o przeczytanych książkach nie zawsze są pochlebne. A w każdym razie nie zawsze w 100%. Z grubsza dzielę książki na:
- takie, które mnie zachwycają,
- dobre, ale nie pozbawione wad,
- przeciętne (takie, których pewnie nie zapamiętam)
- słabe, kiepskie.

Sztuką jest wybór lektur, tak, żeby tych kiepskich było jak najmniej, ale nie zawsze się to udaje - nawet jeśli lektury starannie dobieramy, zdarzają się rozczarowania. No i teraz zastanawiam się, czy o tym pisać, czy nie. Bo zaczynam czuć wyrzuty sumienia i podejrzewać, że jestem zbyt krytyczna. Kiedy czytam recenzje na innych blogach książkowych, mam wrażenie, że wszystkie wydawane obecnie książki są arcydziełami. Publikowane recenzje to same laurki, a jeśli nawet komuś się co nie spodoba, to jest to podawane w tak zawoalowanej formie, że trudno zorientować się o co chodzi. Rzadko można spotkać opinię jednoznacznie negatywną, odradzającą lekturę danej publikacji. Jakby to była jakaś wstydliwa sprawa, temat tabu. To zjawisko może być również kamyczkiem do ogródka dla tych, którzy zwracają uwagę na to, że blogosfera książkowa jest jałowa, bo wszyscy czytają i piszą to samo, a jeden blog jest podobny do drugiego, jak dwie krople wody. Ciekawe, że "problem" ten dotyczy nie tylko naszych rodzimych blogów, ale blogów książkowych generalnie, bo doszukałam się wypowiedzi na ten temat na stronach anglojęzycznych. Pomijam tu klasyczne już narzekania profesjonalnych krytyków, że nikt nie chce ich słuchać..

Z czego to się bierze? Stawiam różne hipotezy. Czy:
1. boimy się wyrażać własne zdanie, kiedy jest ono negatywne? Boimy się ataków np. ze strony innych czytelników, a nawet niezadowolonych autorów? Były już takie sytuacje...
2. myślimy, że nie wypada? Czy zamieniamy się w fejsbukowe społeczeństwo, gdzie trzeba mówić dobrze, albo wcale? Uśmiechać się i pisać jacy jesteśmy zajebiści? Na fejsbuku nie ma wszak przycisku „Nie lubię”. Ale niemożliwe jest przecież, by podobało nam się wszystko.
3. może uważamy, że jeśli książka jest kiepska, to nie ma co o niej w ogóle pisać – lepiej pisać o czymś, co jest dobre, zamiast zrzędzić.
4. być może wpływa na to przekrój społeczny blogerów książkowych: to ludzie w większości  młodzi, nie mający jeszcze zbyt wielkiego doświadczenia czytelniczego, a co za tym idzie wymagań - te wzrastają wraz z liczbą przeczytanych książek. Po drugie większość z blogerów książkowych stanowią kobiety, a kobiety ciągle są wychowywane tak, żeby być miłe i uległe, a nie krytykanckie i nonkonformistyczne.
5. wreszcie być może to ja za bardzo marudzę, wybrzydzam, szukam dziury w całym.

Niedawno nawet Limonka zapytywała się, czy przypadkiem negatywne opinie nie podchodzą pod hejterstwo. Nie podoba ci się rozchwytywany bestseller lub ogólnie uznany klasyk – jesteś hejterem? Nie mogę w żadnym wypadku zgodzić się z takim postawieniem sprawy - to właśnie podpada mi pod fejsbukową kulturę. Hejterstwo to sianie nienawiści, niezgody, obrzucanie kogoś błotem i to bez powodu – po prostu dlatego, że można. Wyrażenie negatywnej opinii, popartej argumentami nie ma z tym nic wspólnego – to nazywa się konstruktywną krytyką, a bronienie komuś wyrażania takiej krytyki jest objawem autorytaryzmu.

Zastanawiające są również reakcje na złe recenzje: nawet jeśli opinia o danej książce jest negatywna i odradzam jej lekturę, to i tak znajdzie się wiele osób, które deklarują, że książkę i tak chcą przeczytać. Żeby "zweryfikować" opinię, sprawdzić o co cały ten szum (tak właśnie rodzą się zjawiska jak Zmierzch czy 50 twarzy Gray'a), bo wszyscy to czytają, lub z innych, niejasnych powodów. Ok - dobrze, że chcemy wyrabiać sobie własne zdanie i każdy ma do tego prawo, tylko nie w każdym przypadku warto. Nie warto czytać/oglądać czegoś na zasadzie "na złość mamie odmrożę sobie uszy". Po prostu jest tyle ciekawych, wartościowych pozycji, że szkoda marnować czasu na kiepską literaturę. Przecież nasz czas nie jest z gumy. Po to właśnie tworzone są systemy rekomendacji, by unikać rzeczy złych.

Po co pisać złą recenzję, skoro do pisarza i tak ona prawdopodobnie nie dotrze? Ja zawsze wychodziłam z założenia, że piszę to, co naprawdę myślę. Też wolałabym pisać tylko same superlatywy, ale trudno by mi było polecać z czystym sumieniem pozycję, do której mam duże zastrzeżenia. A że czytam dużo, a pisać o literaturze lubię, to piszę i o tym, co nie zyskało mojego uznania. Jeśli tak jest – to nie ukrywam tego, nie koloryzuję, nie łagodzę swojej opinii, nawet jeśli większość jest odmiennego zdania. Staram się natomiast jasno wyłuszczyć czemu książka mi się nie podobała. W końcu na tym polega samodzielne myślenie, a jeśli unikamy krytykowania i udajemy, że wszystko jest fajne, to cała ta zabawa w recenzowanie jakby traci sens.

Jakie jest Wasze zdanie w tej materii?