Adresy

Prawdą jest, że ta książka skłania do zastanowienia się nad rzeczami, które na codzień wydają nam się oczywiste. Każdy, kto gdzieś mieszka, ma jakiś adres. Tak by się przynajmniej wydawało... I każdy, kto orientuje się w topografii danej miejscowości może na podstawie adresu określić poziom zamożności jego mieszkańca, jego status, czasem narodowość, czy rasę. Dziś, w dobie map Google jest to jeszcze łatwiejsze, bo znając adres, możemy komuś popatrzeć do ogródka.

Ale ta książka nie odpowiada wprost na pytanie zawarte w podtytule, autorka traktuje je raczej za punkt wyjścia do różnych ciekawych opowieści: o tym, jak w ogóle powstał współczesny system adresowy (i do czego miał służyć), jak projektowano miasta w Stanach Zjednoczonych, czym różni się zachodni system adresowy od adresowania w Japonii i Korei, czy skąd brały się pomysły na nadawanie ulicom nazw. Czasem te dygresje są dość daleko idące, np. można się dowiedzieć w skrócie o tym, jak Irlandia wywalczyła sobie niepodległość, czy jak wyglądała walka z apartheidem w RPA. Ważny temat, który porusza Deidre Mask to bezdomność i fakt, że powszechne wymaganie posiadania adresu jest tym, co pogrąża ludzi bezdomnych w spirali biedy i bezdomności. Skoro, aby dostać pracę konieczny jest adres (nie wiem jakie jest tego uzasadnienie, bo przecież pracodawca do domu pracownika nie przychodzi), to osoba bezdomna nie jest w stanie znaleźć pracy, a bez pracy… wiadomo.

Miałam poczucie, że autorka nie wyczerpała tematu - wiele opinii o tym reportażu formułuje zresztą zaskakująco podobną myśl. Poza tym sposób pisania Deidre Mask to raczej takie mapy myśli, stąd sporo tych daleko idących dygresji - wolałabym, gdyby autorka bardziej skupiła się na meritum. Ale i to dobre, bo tego typu publikacji jest mało i dowiedziałam się sporo ciekawych rzeczy: trochę z dziedziny urbanistyki, trochę z historii, trochę z geografii. Szkoda tylko, że - znowu - tak dużo o Stanach Zjednoczonych, a mało o Europie. Dobrze choć, że dodano rozdział o polskich adresach, choć skupia się on głównie na zmianach nazw ulic w związku z zachodzącymi zmianami ustroju.

Warto uświadomić sobie, że przypisywanie komuś adresu nie służy tylko szczytnym celom, o czym zresztą wspomina Mask. Podobnie zresztą jak mapy Google, czy inne narzędzia, wspomniane przez autorkę, tworzone po to, by łatwiej było człowieka zlokalizować…

Metryczka:
Gatunek: reportaż

Główny bohater: adresy i nie tylko

Miejsce akcji: cały świat

Czas akcji: -

Ilość stron: 360

Moja ocena: 5/6

 

Deindre Mask, Adresy. Co mówią nam o tożsamości, statusie i władzy, Wydawnictwo Znak, 2022