Przyznano literackiego Nobla 2014 roku

Źródło

No to już wiadomo, że tegoroczny Nobel powędrował do Francuza, Patricka Modiano. Chyba się nie pomylę, jeśli napiszę, że nie jest to zbyt popularny u nas pisarz, w przeciwieństwie do Harukiego Murakamiego, który po raz kolejny musi obejść się smakiem...  Kiedyś czytałam tego autora Zagubioną dzielnicę, ale zabijcie mnie - nie wryła mi się w pamięć. To pędzimy do bibliotek (póki co) i księgarń (jak już zostaną wznowione nakłady tego autora)?

A mnie się nasuwa przy tej okazji wątpliwość. Pisarz Nick Hornby odradza czytanie książek, których lektura nie sprawia nam przyjemności. Trudno mi się nie zgodzić z poglądem, że czytanie nie powinno być obowiązkiem, czy - tym bardziej - ciężką pracą (no chyba, że ktoś jest krytykiem literackim), zwłaszcza w przypadku dzieci. Dlatego nie zmuszam się do czytania trudnych dzieł, na które nie mam ochoty. Z drugiej jednak strony gdzieś tam odzywa się we mnie głosik, że pewne rzeczy "wypada" przeczytać. Noblistów na przykład (nie wspomnę już o klasyce). Zwłaszcza kiedy się jest "blogerem książkowym" i aspiruje się do bycia "oczytanym". Nie wypada jechać na samej literaturze popularnej... I tak ostatnio zmusiłam się do zapoznania się z prozą Munro - bez zachwytów zresztą (recenzja wkrótce). Na pewno też tak macie. Na przykład: "przeczytam Ulissesa, bo to przecież wielkie dzieło jest, nic to, że przebrnąć się przez nie nie da". Albo po przeczytaniu myślicie: "no, d.... nie urywa, ale skoro wszyscy się zachwycają, to nie wypada krytykować".

Jak wiadomo - literatura ambitna, do jakiej zaliczają się nobliści - często przyjemności w lekturze nie sprawia. I czy zawsze jest to taka wartościowa literatura, skoro bywa tak, że dopiero nagroda pozwala "odkryć" jakiegoś pisarza, wcale niedocenionego przez czytelników? Literacka nagroda Nobla zawsze skutkuje zwiększeniem "czytalności" danego autora - np. w przypadku Alice Munro, sprzedaż jej książek na świecie wzrosła podobno o 3, a nawet 4 tysiące procent. Lecz gdyby zerknąć na zestawienia laureatów i ich dzieł, to okaże się, że niektórych, po latach, już nawet nie pamiętamy, a niektóre z nich wywołują głównie negatywne skojarzenia. Najlepszym przykładem jest Stary człowiek i morze Ernesta Hemingway'a - postrach wszystkich uczniów. Ale czy Nobel może mieć również negatywne oddziaływanie na odbiór twórczości danego pisarza, podobnie jak to dzieje się w przypadku zaliczenia książki do kanonu lektur - na autora spada odium literatury ambitnej i niektórzy wręcz zaczynają stronić od jego czytania, może niesłusznie? Bo przecież niektóre "noblowskie" książki są w odbiorze całkiem przyjemne. Czy zatem czytać noblistę tylko dlatego, że jest noblistą? Żeby "odfajkować"?

To jak, będziemy się teraz zaczytywać Patrickiem Modiano?