Prawdziwe życie

Będąc dorosłymi przywykliśmy już do pewnych sytuacji, do tego, że “jest jak jest”. Dziecko patrzy na to świeżym wzrokiem. Nie rozumie. Albo stara się zrozumieć, ale tłumaczy to sobie w dziwny, dziecięcy sposób. Na przykład o przemoc doświadczaną od najbliższych obwinia samo siebie. Tak rodzą się traumy, mające źródła w dzieciństwie. Umysł dziecka jest bardzo plastyczny, a zarazem kruchy i delikatny, więc dzieci chłoną zarówno dobro, jak i zło. Myślę też, że prawdziwa tragedia jest wtedy, kiedy do tego dziecka, które myśli jeszcze w trochę magiczny sposób, wydaje mu się, że może coś zrobić, żeby zmienić złą rzeczywistość - dociera, że nic z tego. Że takie właśnie jest “prawdziwe życie”. Że życie to nie bajka. To jest koniec dzieciństwa. Internalizujemy sobie na dobre wszystkie dorosłe uprzedzenia i stereotypy, jak np. to że dziewczynka jest gorsza od chłopca, że mężczyźni to, a kobiety tamto, że generalnie istnieją lepsze i gorsze kategorie ludzi… Najgorsze jest jednak wtedy, kiedy przyswajamy sobie, iż jedyną rzeczą, którą możemy zrobić to się przystosować, bo z otaczającą nas rzeczywistością nie możemy wygrać. Zapominamy, że tą rzeczywistość tworzymy sobie my sami - my, to znaczy ludzkość. I jeśli jest to piekło na ziemi, pełne przemocy, to najczęściej właśnie z powodu innych ludzi. Którzy albo uznali, że nie ma sensu walczyć, albo jako sposobu na przetrwanie i radzenie sobie z problemami, nauczyli się agresji i przemocy. Ofiary i oprawcy. Ale też możemy podjąć inną decyzję, tyle, że ta trzecia droga jest najtrudniejsza.

Pewnych rzeczy nie da się zaakceptować. Inaczej człowiek umiera.

Powieść Adeline Dieudonne pokazuje to w bardzo skondensowany i dosadny sposób. Zwięzła forma,  krótkie, wręcz żołnierskie zdania, zarazem ciężkie znaczeniowo. Pewien dysonans wywołuje fakt, że te słowa są wkładane w usta dziewczynki, a dzieci nie posługują się takim językiem. Z drugiej strony, Dieudonne analizuje dosyć prymitywne, pierwotne emocje i instynkty, targające człowiekiem, jak strach czy pożądanie, co z kolei może odzwierciedlać emocjonalność dziecka, niedojrzałą przecież. Myślę, że każda powieść dla dorosłych, gdzie wydarzenia opisane są z perspektywy dziecka robi na odbiorcach duże wrażenie. Przychodzi mi tu na myśl na przykład Żywica. Brak owijania w bawełnę, także w przypadku przemocy fizycznej stosowanej przez ojca głównej bohaterki oraz jego niczym niesprowokowanego okrucieństwa, sprawia, że czujemy się walnięci obuchem w łeb. To jest okropna historia. Kontrastem dla przemocowego ojca oczywiście jest matka - postrzegana przez narratorkę jako bezwolna istota, ale która, co ciekawe kocha zwierzęta. 

Dieudonne doskonale opisuje mechanizm stawania się katem i ofiarą. Ale zastanówmy się - takie jest “prawdziwe życie”, takie historie dzieją się wokół nas, tacy ludzie żyją wokół nas, karę za zbrodnie jednych ponosi ktoś inny. A my, by poczuć się "wstrząśnięci i zmieszani" potrzebujemy fikcyjnej opowieści zawartej na kartach książki…

Metryczka:
Gatunek: beletrystyka

Główny bohater: dorastająca dziewczynka

Miejsce akcji: ?

Czas akcji: współcześnie

Ilość stron: 208

Moja ocena: 5/6

Adeline Dieudonne, Prawdziwe życie, Wydawnictwo Znak Literanova, 2020